تکیه معاون‌الملک

MoAvenolmolk Takia

تکیه‌ی معاون‌الملک یکی از زیباترین تکایای ایران‌زمین است. این تکیه غنی‌ترین موزه‌ی کاشی‌های مصور به‌حساب می‌آید. کاشی‌کاری در این تکیه بر پایه‌ی مضامینی از رخداد کربلا، اسطوره‌ها، حماسه‌ها، بزرگان معاصر تاریخ مشروطیت ایران، علمای دینی، شاهان و مناظر طبیعی تزئین شده است و عملاً دایرة‌المعارفی مصور از اعتقادات پیشینیان است.

تاریخچه

در قلب بافت قدیم شهر کرمانشاه رودخانه‌ای به نام آبشوران قرار دارد. در کنار این رودخانه و در مجاورت یک چشمه، حمام حسن خان واقع‌شده بود. احساس نیاز به وجود یک تکیه‌ی باشکوه برای برگزاری هرچه بهتر مراسم عزاداری، که البته بتواند در میان رقابت‌ها و چشم و هم‌چشمی‌های محلات مختلف برای برگزاری این مراسم، حرفی برای گفتن داشته باشد میرزا‌حسین‌خان معروف به معین‌الرعایا را بر آن داشت تا زمینی در کنار حمام خریداری نموده و به ساخت یک تکیه‌ی باشکوه اهتمام ورزد. حسین‌خان معین‌الرعایا  ساخت بنا را به حسین نقاش تهرانی و سید‌ابوالقاسم مانی واگذار می‌کند. تزئینات اولیه‌ی تکیه به‌صورت گچ‌بری و نقاشی بود. ساخت تکیه در سال 1281 خورشیدی به اتمام رسید. به‌رسم آن زمان که هیئت‌ها در زمان عزاداری به دیدوبازدید هم می‌رفتند، در اولین محرم تمام هیئت‌ها در تکیه‌ی میرزا حسین‌خان جمع آمدند. تراکم جمعیت به صورتی بود که بسیاری نتوانستند داخل تکیه شوند و از همان ابتدا، کمبود جا باعث تکدی خاطر بانی تکیه شد.

 هفت سال بعد یعنی در سال 1288 خورشیدی، در کشاکش اختلافات میان مشروطه‌خواهان و طرفداران حکومت استبدادی محمدعلی‌شاه قاجار، این تکیه که محل اجتماع طرفداران استبداد بود، توسط مشروطه‌خواهان به توپ بسته شد و بخش‌های وسیعی از آن ویران گردید و حسین‌خان معین‌الرعایا نیز توسط مردی ناشناس ترور شد. این‌طور به نظر می‌رسد که ترور میرزا حسین‌خان معین‌الرعایا بیشتر به دلیل اختلاف او با برخی دیگر از بزرگ‌مالکان کرمانشاه صورت گرفته و ربط چندانی به وقایع مشروطیت نداشته است.

تکیه مدتی به همان صورت نیمه‌ویران باقی ماند تا اینکه برادر میرزا حسین‌خان به نام میرزا حسن‌خان معروف به معاون‌الملک ملکیت تکیه را از سایر برادرانش خریداری نموده و اقدام به بازسازی تکیه کرد. ازآنجاکه نم و رطوبتی که از زمین به دیوارها سرایت می‌کرد باعث صدمه‌ی جدی به تزئینات گچ‌بری بنا می‌شد، میرزا حسن‌خان تصمیم گرفت برای ماندگاری و استحکام بیشتر از کاشی به‌جای گچ‌بری استفاده نماید. در این راستا استادکاری به نام حسین کاشی‌پز تهرانی‌میناچی را از تهران به کرمانشاه دعوت نمود. از طرف دیگر چون مساحت تکیه جوابگوی تعداد عزاداران نبود او در دو مرحله خانه‌های مجاور تکیه را خریداری و به گسترش بنا اقدام نمود که ساختمان الحاقی اول را زینبیه و دومی را عباسیه نام نهاد. او جهت خطاطی اشعار و نوشته‌های بنا از میرزا حسن‌خان خطاط کرمانشاهی بهره برد و چهار سال طول کشید تا استاد کاشی‌پز، پخت کاشی‌های هر سه عمارت را به اتمام رساند. این اقدامات که در سال 1297 خورشیدی آغازشده بود، در سال 1305 یعنی پس از خلع قاجاریه و آغاز سلطنت رضاشاه پهلوی به اتمام رسید.

در سال 1313 خورشیدی انتخاب نام خانوادگی برای تمام اتباع ایرانی اجباری گردید، لذا خاندان میرزا حسن‌خان بر اساس سابقه‌ی خانوادگی، فامیل معینی را انتخاب کردند و پس‌ازآن میرزا حسن معینی نامیده شد. همین‌جا لازم به ذکر است شاعر توانمند کرمانشاهی، رحیم معینی کرمانشاهی از همین خاندان و نواده‌ی پسری میرزا حسین‌خان معین‌الرعایا است.

با قدرت گرفتن هر چه بیشتر رضا‌شاه، قدرت اقتصادی-اجتماعی بسیاری از خان‌ها، بزرگ‌مالکین شهرستان‌ها و برخی مواجب‌بگیران قاجاریه رو به افول گذاشت. به‌طوری‌که تعمیرات اساسی، حفظ و نگهداری تکیه کم‌کم از استطاعت مالی میرزا حسن‌خان معینی خارج شد. از طرف دیگر به دلایل متعدد بنا نیاز به تعمیرات اساسی پیدا می‌کرد. ساختمان بر اساس اصول فنی ساخته نشده بود. بنا در مجاورت رودخانه و حتی پایین‌تر از سطح رودخانه ساخته‌شده بود و یک چشمه‌ی آب در کنار آن قرار داشت، درحالی‌که عملیات زه‌کشی مناسب قبل از ساخت بنا انجام‌نشده بود و رطوبت از دیوارها بالا کشیده، باعث ایجاد ترک‌های فراوان و ریزش کاشی‌ها می‌شد. لذا کاشی‌ها را بدون هیچ‌گونه نظم و ترتیب خاصی در انبار دپو می‌کردند. در برخی قسمت‌ها ضخامت دیوارها توان تحمل نیروهای گرانشی سقف را نداشت به‌طوری‌که برخلاف میل میرزا حسن‌خان، که دوست داشت گنبد ساختمان زینبیه تماماً کاشی‌کاری شود، مجبور شدند گنبد را با سبک‌ترین مواد ماندگار موجود، یعنی حلبی پوشش دهند. از طرف دیگر میرزا حسن‌خان به‌تدریج پا به سن گذاشته بود و کِبَر سن و تنگنای اقتصادی اجازه نمی‌داد آن‌طور که دوست دارد به امور تکیه رسیدگی کند. لذا در اواخر عمرِ حسن‌خان، سید‌محمد میبدی و آقا‌شیخ محمدهادی جلیلی از بزرگان دینی کرمانشاه به ایشان پیشنهاد می‌کنند برای جلوگیری از تخریب بیشتر بنا، بخش عباسیه در اختیار مدرسه‌ی علوم دینی قرار گیرد تا از محل وجوهات شرعی بنا را تعمیر نمایند. پس‌ازآن بخش عباسیه به مدت بیست سال مدرسه‌ی علوم دینی بود.

تکیه معاون‌الملک در تاریخ ۱۰ آذر ۱۳۵۴ با شماره‌ی ثبت ۹۴۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و تحویل اداره‌ی فرهنگ و هنر وقت شد. و از آن تاریخ به بعد کاربری خود را به‌عنوان تکیه برای عزاداری از دست داد و به موزه تبدیل شد.  

در طول سال‌ها مرمت بنا آن‌گونه که بایدوشاید به‌خوبی انجام نشد. نقشه‌های اولیه‌ای وجود نداشت تا با استناد به آن‌ها بتوان محل دقیق کاشی‌های کنده‌شده را فهمید و به همین علت بسیاری از جاها بدون کاشی ماند و کاشی‌های بسیاری نیز در زیرزمین و انبارها خاک خورده و می‌خورد. به نظر می‌رسد حفظ و نگهداری این اثر یگانه که بی‌گمان بخشی از تاریخ مصور مردمان این اقلیم در قالب هنر کاشی‌کاری است نیاز به همت و دلسوزی بیشتری دارد.

معماری

فضاهای تکیه‌ی معاون‌الملک را می‌توان تحت چهار قسمت معرفی نمود:

• 1-صحن ورودی

  برای رسیدن به صحن ورودی باید هجده پله به پایین رفت. در سمت راست صحن ورودی سقاخانه واقع‌شده است. در بالای لچکی سقاخانه کاشی‌کاری‌هایی است که در آن حضرت سکینه از حضرت عباس آب طلب می‌کند.

  پس از سقاخانه زیردالانی وجود دارد که تا سال 1372 خورشیدی راه ورودی کوچه‌ی ایلخانی به کوچه‌های دیگر بوده است. در کنار این زیردالان (ساباط) در ورودی حمام حسن‌خان قرار دارد. بر بالای این در ورودی کاشی‌کاری با تصویر شیر و خورشید مشاهده می‌شود.

  یک در کوچک نیز در کنار در ورودی اصلی قرار دارد که این در به یکی از اتاق‌های حسینیه باز می‌شود.

  بر بالای دیوار حسینیه تابلوی رنگ و رو رفته‌ی "تکیه معاون‌الملک" به چشم می‌خورد که با ارزان‌ترین مصالح روز بر بالای این مکان زیبا جا خوش کرده است. چقدر زیباتر بود اگر تابلوی این مکان و حتی ابراز مالکیت معنوی آن توسط سازمان میراث فرهنگی به‌وسیله‌ی کاشی چشم‌نوازی می‌کرد. درهرصورت تعویض روکش فلکسی تابلو با چند هزار تومان و در کمتر از یک روز قابل انجام است.

• 2-حسینیه

  برای رسیدن به حسینیه باید از دالانی با سقف زیبا که در دو طرف دالان دو اتاق وجود دارد عبور کرد. این دو اتاق یکی قهوه‌خانه و دیگری محلی برای روشن کردن شمع بوده است. یکی از این اتاق‌ها هم‌اکنون محل استقرار کارمندان میراث فرهنگی و در فصول سرد سال محل فروش بلیط و دیگری انبار است. پس از عبور از دالان ورودی به حیاط حسینیه می‌رسیم. این حیاط با دیوارهای بلند که عمدتاً کاشی‌کاری شده‌اند محصورشده است و حوض زیبایی در وسط حیاط قرارگرفته است.

  یکی از تابلوهای کاشی‌کاری که در این حیاط واقع‌شده مجلس وعظ اشرف‌الواعظین است. این تابلو در ضلع جنوبی واقع‌شده است. در این تابلو درحالی‌که واعظ در حال وعظ است دسته‌های سینه‌زنی و قمه‌زنی و زنان روپوشیده قرار دارند. و در پایین آن زیارت‌نامه "وارث" قرار دارد که بخش‌هایی از کاشی‌های آن در گذر زمان مفقود گردیده‌اند. در این تابلو به حروف ابجد تاریخ اتمام بنا که سال 1296 خورشیدی است مشاهده می‌شود. به تصویر شماره 10 مراجعه کنید.

  تابلوی دیگری در این حیاط وجود دارد که "عبور دادن اهل‌بیت از قتلگاه" است.

  در اضلاع شمالی و جنوبی حیاط دو سری پله وجود دارند که برای دسترسی به طبقه‌ی دوم حسینیه ساخته‌شده‌اند. در ضلع شرقی یک سری پنجره (ارسی) وجود دارد که مربوط به فضای زینبیه است. در بالای این پنجره‌ها کاشی‌کاری دیگری است که دو فرشته پرچم‌هایی در دست دارند که بر روی آن‌ها "یا حسین مظلوم" نوشته‌شده است.

  ضلع شمالی حسینیه فاقد کاشی‌کاری است که شاید به علت تغییراتی است که بعدها در ساختمان حسینیه ایجاد کرده‌اند. در این ضلع اتاق بزرگی وجود دارد که اکنون سازمان میراث فرهنگی در آن کتابخانه درست کرده است.

• 3-زینبیه

  زینبیه تنها فضای گنبد دار تکیه معاون‌الملک است. این مکان دارای دو طبقه است که طبق رسوم معمول آن زمان، طبقه‌ی فوقانی بنا جایگاه خانم‌ها بوده است. در گوشه‌ی جنوب شرقی زینبیه اتاقی وجود دارد که آینه‌کاری شده است. در این اتاق قبر حسن معینی (معاون‌الملک) قرار دارد.

  بیشترین تابلوهای مربوط به عاشورا در زینبیه قرار دارد. صحنه‌ی جنگ امام حسین در صحرای کربلا، آوردن اهل‌بیت از خرابه (منظور از خرابه: منزل ویرانی در شهر شام (دمشق) که اهل‌بیت امام حسین را قبل از اینکه به نزد یزید ابن‌معاویه ببرند در آنجا نگاه داشتند)، رزم حضرت علی‌اکبر، رزم حضرت‌قاسم، واردکردن اهل‌بیت در مجلس یزید، ظهر عاشورا و تدفین شهدای کربلا، قصاص قاتلین امام حسین توسط مختار از تابلوهایی هستند که در زینبیه مشاهده می‌شوند.

  در قسمت فوقانی این تابلوها ترکیب‌بندهای محتشم کاشانی به‌صورت کاشی مشاهده می‌گردد. کاشی‌ها دارای ابعاد متفاوت هستند. برخی از آن‌ها دارای اندازه‌ی بزرگ 35 در 35 و برخی دیگر 25 در 25 سانتیمتر هستند. رسم‌بندی‌های زیر گنبد با طرح گل‌و‌بوته است و همگی دارای تقارن هندسی هستند. در بالای رسم‌بندی‌ها و بلافاصله در زیر گنبد، اشعار محتشم کاشانی به چشم می‌خورد. اندازه‌ی این کاشی‌ها 25 در 25 سانتیمتر است.

  در ساقه‌ی گنبد و فواصل بین پنجره‌ها تابلوهایی از قصه‌های قرآنی و احادیث ازجمله: واقعه‌ی غدیر خم، ضامن آهو، عصا انداختن حضرت موسی در دربار فرعون، تولد یکی از امامان، جنگ خیبر، معراج پیامبر و آزاد کردن سلمان از دست شیر و قربانی کردن اسماعیل توسط ابراهیم مشاهده می‌شود.

  پنجره‌های موجود در ساقه‌ی گنبد هم نور محوطه را تأمین می‌کنند و هم اینکه با شیشه‌های سفید و رنگی خود زیبایی بسیار دلپذیری به این محوطه می‌بخشند. تلآلو رنگارنگ نوری که از این شیشه‌ها بر روی زمین می‌تابد منظره‌ای بسیار دل‌فریب ایجاد می‌کند.

  ازاره (Ezaareh) یا بخشی از دیوار که حدفاصل زمین تا طاقچه است در زینبیه توسط کاشی‌های بلند به ابعاد 76 در 37 سانتیمتر پوشیده شده است. این کاشی‌ها ترکیبی از تصاویر پادشاهان با گل‌وبوته هستند. نوع دیگری کاشی با زمینه‌ی سبزرنگ به ابعاد 35 در 35 سانتیمتر وجود دارد که در آن‌ها تصاویری از پادشاهان و داستان‌های ایرانی و حماسی مشاهده می‌شود. این نوع کاشی‌های ازاره را در محوطه‌ی عباسیه نیز می‌توان به‌وفور دید.

  در ضلع جنوبی زینبیه دو تابلو وجود دارد که ملقمه‌ای از کاشی‌های موجود در انبار است. ظاهراً قبلاً در این مکان تابلوهای مسلم ابن عقیل و حر ابن یزید ریاحی وجود داشته است که در بازسازی مکان (نمی‌دانم به چه دلیل) جای خود را به این کاشی‌های درهم‌ریخته داده‌اند.

  از نکات برجسته‌ی دیگر بخش زینبیه سقف زیبای گنبد است.

• 4-عباسیه

حیاط بزرگ عباسیه توسط دالانی بلند از ساختمان زینبیه قابل‌دسترسی است. بنای اصلی عباسیه در ضلع جنوبی حیاط واقع‌شده است. در جلوی بنا ستون‌های قطوری قرار دارد که روی آن‌ها با ترکیبی از آجر و کاشی‌های کوچک لاجوردی تزئین شده‌اند. در ضلع جنوبی، کاشی‌هایی آبی‌رنگ وجود دارد که بر روی آن‌ها تصاویری از پادشاهان، از پادشاهان اساطیری تا آخرین پادشاه دوره‌ی قاجاریه (معاصر با ساخت بنا) بر روی این دیوار مشاهده می‌شود. همچنین بر روی جرزهای دیوار، کاشی‌های مزین به رجال معاصر و اماکن تاریخی مشاهده می‌گردد. ازآنجایی‌که دیوار ضلع شمالی بر اثر رطوبت کاملاً تخریب‌شده و مجدداً مورد بازسازی قرارگرفته است، بسیاری از کاشی‌های برجسته‌ی لاجوردی این دیوار جابه‌جا و نادرست نصب‌شده‌اند.

عباسیه علاوه بر زینبیه دارای دو ورودی دیگر نیز هست که اکنون بسته هستند. یکی از این ورودی‌ها در ضلع شرقی حیاط واقع‌شده و به کوچه‌ی ایلخانی متصل می‌شود. در ضلع غربی حیاط پنجره‌های اتاق‌های ساختمان زینبیه مشاهده می‌شود. ضلع شمالی فاقد ساختمان است و تماماً توسط کاشی‌کاری در چند قاب‌بندی پوشیده شده‌اند.

در گوشه‌ی ضلع شمالی حیاط، نیم ستون بلندی مشاهده می‌شود که نیت سازنده این بوده که بر بالای آن ساعت نصب نمایند. ساعت هیچ‌گاه بر بالای ستون نصب نشد اما این ستون زیبایی خاصی به حیاط بخشیده است. در سمت چپ ستون تابلوهایی هست که مشاغل دراویش را به تصویر کشیده و در سمت راست آن چند پرده از داستان زندگی یوسف پیامبر چشم‌نوازی می‌کند.

ضلع شرقی حیاط نیز مانند ضلع شمالی فاقد ساختمان است و دیوار با طاق‌نماهای متعدد تزئین شده است. در این طاق‌نماها نیز تابلوهایی وجود دارند. داستان سلیمان نبی از جمله‌ی این تابلوها است.

ساختمان عباسیه مثل بسیاری از ساختمان‌های عصر قاجار دارای دو طبقه و یک زیرزمین است. ظاهراً بخشی از زیرزمین کاربری قهوه‌خانه داشته و بخش دیگر آن به انبار کاشی‌های استفاده‌نشده اختصاص داشته است. طبقه‌ی دوم بنای عباسیه هم‌اکنون به موزه‌ی مردم‌شناسی تبدیل‌شده است. این موزه دارای 29 ویترین از اشیاء، صنایع‌دستی و پوشاک مردم منطقه است. موزه‌ی مردم‌شناسی در قیاس با موزه‌های مشابه در استان‌های دیگر، بخصوص در مقایسه با موزه‌ی مردم‌شناسی خرم‌آباد عملاً حرف چندانی برای گفتن ندارد.

برای رفتن به طبقه‌ی هم کف باید از راه‌پله‌ای که بین دو ستون بزرگ واقع‌شده است عبور کرد و به ایوان بزرگ و باصفایی که در مقابل ساختمان واقع‌شده رسید.

درمجموع می‌توان گفت تکیه معاون‌الملک مجموعه‌ی بی‌نظیری است که بعد از طاق‌بستان دومین جاذبه‌ی گردشگری داخل شهر کرمانشاه باشد، اما پرواضح است که نگهداری از چنین مجموعه‌هایی به بودجه‌ی کافی، مدیریت دقیق و دلسوز و رسیدگی هرروزه دارد.

موقعیت جغرافیایی:

استان کرمانشاه، شهر کرمانشاه. " 48  '18  ْ34  شمالی و "13 '04   ْ47  شرقی. ارتفاع از سطح دریا 1375 متر.

نحوه دسترسی:

تکیه‌ی معاون‌الملک در مرکز شهر کرمانشاه در حدفاصل خیابان‌های شریعتی و حداد عادل واقع‌شده است.

امکانات رفاهی:

* سایت در اختیار سازمان میراث فرهنگی است. برای ورود باید بلیط تهیه کرد.

* معمولاً بروشور نه به زبان فارسی و نه سایر زبان‌ها وجود ندارد.

* در داخل تکیه آب آشامیدنی موجود است.

* کیفیت سرویس‌های بهداشتی متوسط است. توالت فرنگی وجود ندارد. 

*  پمپ‌بنزین و پمپ گاز در داخل شهر وجود دارد.

*  کرمانشاه شهر بزرگی است و رستوران‌ها و فروشگاه‌های متعدد وجود دارد. در فصول گرم سال مراقب ابتلا به عفونت‌های روده‌ای باشید.

* کرمانشاه چندین هتل و مهمان‌پذیر و استراحتگاه خانه‌ی معلم دارد. برای ایام تعطیلات از قبل برای اقامت برنامه‌ریزی کنید. در غیر این صورت لازم است در چادر بخوابید. معمولاً مسافران برای اطراق شبانه منطقه‌ی طاق‌بستان را در نظر می‌گیرند.

* آنتن دهی تلفن همراه مطلوب است.

* پیدا کردن جای پارک مناسب در ایام شلوغ کار راحتی نیست.

* عکس‌برداری و فیلم‌برداری بلامانع است.

* اگر قصد عکس‌برداری دارید بسته به فصل، بهترین ساعت بازدید بین یازده صبح تا دو بعدازظهر است.

امنیت منطقه:

شهر کرمانشاه از امنیت قابل‌قبول برخوردار است. هرچند توصیه می‌کنم در هنگام بازدید، وسایل باارزش خود را در داخل اتومبیل نگذارید. مردم کرمانشاه مردمی خونگرم و میهمان‌نوازند.

بهترین زمان بازدید:

به‌طورمعمول کرمانشاه تابستان‌های گرمی دارد. ولی درمجموع طبیعت چهارفصل کرمانشاه باعث شده تا هر فصل جذابیت خاص خودش را برای بازدیدکنندگان داشته باشد. بهترین زمان بازدید ماه‌های اردیبهشت، مهر و آبان است.

توضیحات عکس‌ها:

عکس شماره 1 :

ورودی تکیه معاون‌الملک.

عکس شماره 2 :

درهای موجود در ورودی تکیه معاون‌الملک برای ارتباط با کوچه‌های دیگر و حمام.

عکس شماره 3 :

            محوطه‌ی حیاط حسینیه‌ی معاون‌الملک

عکس شماره 4 :

            محوطه‌ی حیاط حسینیه‌ی معاون‌الملک. در این نما، سقف شیروانی گنبد و پنجره‌هایی که به فضای زینبیه باز می‌شوند مشاهده می‌شود.

عکس شماره 5 :

            زینبیه. در این نما اتاقی که مدفن حسن معینی (معاون‌الملک) است در وسط قرار دارد و توجه شما را به ساقه ی گنبد و سقف آن جلب می‌کنم.

عکس شماره 6 :

            سقف گنبد زینبیه.

عکس شماره 7 :

            سقف ورودی به تکیه‌ی معاون‌الملک.

عکس شماره 8 :

            محوطه‌ی زینبیه. بازتاب نور از شیشه‌های رنگی نمای بسیار زیبایی ایجاد می‌کند.

عکس شماره 9 :

            مدفن حسن معینی (معاون‌الملک). سنگ‌قبر بر روی زمین قرار دارد اما به علت استفاده از یک تیپ سنگ برای کف و سنگ‌قبر، تشخیص آن کمی مشکل به نظر می‌رسد.

عکس شماره 10 :

            نمای وعظ اشرف‌الواعظین. توضیحات این تصویر در متن قرار دارد.

عکس شماره 11 :

            نمای رزم نمودن حضرت قاسم در کربلا. واقع در محوطه‌ی زینبیه.

عکس شماره 12 :

            محوطه‌ی حیاط و ساختمان عباسیه

عکس شماره 13 :

            حیاط عباسیه. پنجره‌های سمت چپ به محوطه‌ی زینبیه باز می‌شوند.

عکس شماره 14 :

            دیوارهای اضلاع شمالی و شرقی عباسیه و نیم‌ستونی که در وسط قرار دارد.

عکس شماره 15 :

            سر در ورودی ساختمان عباسیه.

عکس شماره 16 :

            بخشی از موزه‌ی مردم‌شناسی استان کرمانشاه واقع در عمارت عباسیه

عکس شماره 17 :

            بخشی از موزه‌ی مردم‌شناسی استان کرمانشاه واقع در عمارت عباسیه

عکس شماره 18 :

            ایوان مقابل ساختمان عباسیه

عکس شماره 19 :

            نمونه‌ای از کاشی‌های منقش به صورت شاهان ایرانی. از کارهای ناپسندی که معمولاً در اماکن گردشگری ایران اتفاق می‌افتد تخریب آن چیزهایی است که فارغ از بد و خوب آن، به تاریخ یک ملت تعلق دارد. انگار اگر امروز چشم ناصرالدین‌شاه را دربیاوریم برای ناصرالدین‌شاه اتفاقی می‌افتد.

عکس شماره 20 :

            نمونه‌ای از تابلوهای کاشی در حیاط عباسیه.

عکس شماره 21 :

            پایه‌ی نیم ستون واقع در گوشه‌ی حیاط عباسیه. به کاشی‌هایی که از دیوار مقابل ریخته شده دقت فرمایید.

عکس شماره 22 :

            نمونه‌های از انواع کاشی‌کاری در حیاط عباسیه.

عکس شماره 23 :

            نمونه‌های از انواع کاشی‌کاری در حیاط عباسیه.

عکس شماره 24 :

            داستان زندگی حضرت یوسف در پنج پرده، در حیاط عباسیه

عکس شماره 25 :

            نمونه‌ای از کاشی‌های زیبا در طرح‌های گل‌وبوته با اندازه‌ی بزرگ

عکس شماره 26 :

            تصویر رزم حضرت سیدالشهدا و حضرت ابوالفضل، کاری از محمدحسن کاشی‌پز تهرانی

عکس شماره 27 :

            نمونه‌های متنوع از نقاشی‌های روی کاشی که مشخصاً بدون هیچ نظم خاصی در هنگام مرمت به دیوار چسبانیده شده‌اند.

عکس شماره 28 :

            داستان مختار ثقفی

عکس شماره 29 :

            نمونه‌ای دیگر از کاشی‌کاری‌های تکیه

عکس شماره 30 :

            نویسنده در مقابل در ورودی حمام حسن‌خان.

نویسنده و عکس ها از: دکتر مسعود شهیدی

تاریخ ثبت مقاله: بهمن‌ماه 1392

هرگونه کپی‌برداری به‌منظور تجاری ممنوع است. کپی‌برداری به‌منظور اشاعه فرهنگ گردشگری و با اهداف غیرتجاری در صورت اجازه مدیر سایت و ذکر منبع بلامانع است.

بازدیدکننده‌ی گرامی: درصورتی‌که از تکیه معاون‌الملک بازدید نمودید، خواهشمند است هرگونه تغییر در مطالب مربوط به امکانات رفاهی یا سایر مواردی که به نظرتان می‌رسد را از طریق لینک نظرات به مدیریت سایت اطلاع دهید تا دیگران نیز از آن بهره‌مند گردند. با تشکر