دریاچه گهر
The Gahar Lake
دریاچه ی گهر یکی از زیباترین دریاچه های طبیعی و آب شیرین ایران است. این دریاچه که به خط مستقیم در 25 کیلومتری جنوب شرق شهرستان دورود قرار دارد، دارای طول تقریبی 1700 متر و عرض متوسط 500 متر است. عمق آب در نواحی مختلف آن متفاوت است ولی آنطور که می گویند عمیق ترین قسمت آن 28 متر عمق دارد. دریاچه ی گهر برخلاف بسیاری از دریاچه های کوهستانی ایران به طور دائم پر آب است و سطح آب در تابستان و زمستان به یک اندازه است. آب دریاچه از طریق یک رودخانه ی کوچک که از برفاب کوه های اشترانکوه شکل گرفته و همچنین چشمه های کف دریاچه تامین می گردد و آب شیرین و گوارایی است. در دریاچه ی گهر ماهی قزل آلا، مارماهی، لاک پشت های کوچک، خرچنگ و قورباغه خواهید دید. علاقه مندان به ماهیگیری بجز فصل بهار می توانند با اخذ مجوز و با قلاب، ماهیگیری نمایند. هرچند معمولاً افراد کمی هستند که موفق به گرفتن ماهی می شوند. گفته می شود که در منطقه ی اشترانکوه خرس قهوه ای، پلنگ، گرگ، آهو، بز کوهی، شغال، گراز، خرگوش، عقاب، شاهین و کبک وجود دارند. در صعود زمستانی احتمال مشاهده ی گرگ زیاد است و در تابستان ها به طور معمول فقط گرازها شجاعت ( یا حماقت ) این را دارند که به انسان ها و چادرهایشان نزدیک شوند.
در شرق دریاچه ی اصلی گهر که کله گهر نیز نامیده می شود دریاچه ی بسیار کوچکتری به نام دریاچه ی دوم گهر یا کره گهر وجود دارد. این دریاچه بیشتر به یک استخر بزرگ شباهت دارد که شکل مرداب به خود گرفته است و چندان زیبا و دلچسب نیست و برای رسیدن به آن باید حدود نیم ساعت از دریاچه ی اصلی به سمت جنوب شرقی راهپیمایی کنید. هرچند آنهایی که از طریق مسیر الیگودرز به دریاچه می آیند در ابتدا با این دریاچه مواجه خواهند شد. آب خروجی از دریاچه ی اصلی توسط رودخانه ای در شمال غربی آن به سمت شهر دورود می رود.
به طور خلاصه می توان گفت که دریاچه ی گهر دریاچه ی زیبائیست که برای رسیدن به آن باید سفر نسبتاً سختی را تجربه کنید. از رختخواب گرم و نرم خود جدا شوید، راه طولانی را پیاده بروید و با امکانات ناچیز در چادر یا کیسه خواب شب را به صبح برسانید. اما یقیناً به یک بار رفتن، تجربه کردن و لذت بردن می ارزد.
موقعیت جغرافیایی:
استان لرستان، شهرستان دورود. " 38 '18 ْ33 شمالی و "34 '16 ْ49 شرقی. ارتفاع از سطح دریا 2335 متر.
نحوه دسترسی:
به دو طریق می توان به دریاچه ی گهر رسید:
1- از طریق ازنا یا الیگودرز. این مسیر کوتاه تر، سخت تر و زیباتر است. این مسیر احتیاج به راهنما دارد. الاغ و قاطر برای سواری یا بارکشی وجود ندارد و به طور خلاصه اگر محلی نیستید، انتخاب این مسیر به مصلحت نزدیک نیست و به شما توصیه نمی کنم.
2- از طریق دورود:
برای رسیدن به شهرستان دورود می توانید از راه آهن، اتوبوس و سواری استفاده کنید. اگر با خودوی شخصی سفر نمی کنید می توانید در شهر دورود وسیله ی نقلیه کرایه کنید تا شما را به انتهای جاده ی آسفالت ( چشمه خیه یا چشمه خیمه) برساند ( بر سر قیمت چانه بزنید. معمولاً مؤثر است ). اگر با خودوی شخصی سفر می کنید لازم است از جنوب شرقی دورود مسیری در حدود 18 کیلومتر را طی فرمایید. این مسیر کاملاً کوهستانی و داری پیچ های تند و بدون حفاظ و راهنما است. آسفالت جاده مناسب است. در انتهای مسیر باید خودروی خود را پارک کنید ( یعنی عملاً آنرا به امید خدا رها کنید ). در ایام شلوغی افرادی هستند که به شما قبض می دهند و اسمش این است که از خودروی شما محافظت می کنند. در هر صورت وسایل با ارزش در داخل خودرو نگذارید.
شکل سفر از اینجا به بعد بستگی به خود شما دارد. می توانید کاملاً مثل کوهنوردهای حرفه ای، تمام بارتان را بر پشت بگذارید. می توانید برای بارهایتان الاغ کرایه کنید و خودتان به دنبال الاغ و الاغ دار راه بیفتید و می توانید بارها را بر الاغ بگذارید و خودتان هم الاغ یا قاطر سوار شوید. در هر صورت لازم است حدود 17 کیلومتر راه شامل سربالایی، سراشیبی های تند و مسطح را طی کنید تا به دریاچه برسید. پس از طی حدود یک سوم راه به منطقه ای به نام پنبه کار می رسید. در اینجا سیاه چادری برای استراحت و فروش مواد غذایی دایر می کنند. از اینجا به بعد مسیر سرپایینی می شود. آنقدر سراشیبی را طی می کنید که دیگر رمقی برای زانوهایتان نمی ماند. خوبی اش این است که در پایین سراشیبی پنبه کار یک چشمه ی زیبا وجود دارد که می توانید کمی تمدید قوا کرده و آب بنوشید. در ادامه ی مسیر یکی دو چشمه دیگر برای نوشیدن آب وجود دارد. آخر مسیر هم یک سربالایی تند وجود دارد. نکته ی جالب در این مسیر این است که شما تا چند قدمی دریاچه که بروید تازه موفق به دیدنش می شوید و آن وقت است که همه ی خستگی ها از تن خارج می شود.
امکانات رفاهی و توصیه های لازم:
* جاذبه های طبیعی ایران معمولاً فاقد امکانات رفاهی مناسب هستند. طبیعتاً دریاچه ی گهر نیز از این قاعده مستثنی نیست.
* سفر به دریاچه ی گهر به بیماران قلبی و افراد ناتوان یا آنهایی که مشکلات اسکلتی پیشرفته دارند توصیه نمی شود.
* هتل، رستوران و فروشگاه وجود ندارد. در فصل تابستان یکی دو دکه ی فروش مایحتاج در نزدیکی دریاچه راه اندازی می شود. بیسکویت، کنسرو، تخم مرغ، باطری قلمی، بعضی وقت ها نان، آب میوه و از این قبیل برای ارائه موجود است و طبیعتاً قیمت آنها گران تر از شهر است.
* آب آشامیدنی لوله کشی شده و بهداشتی موجود است. بردن آب معدنی به مقدار استفاده ی چند روزه منطقی نیست و بار شما را به شدت سنگین می کند. اگر خیلی وسواس دارید می توانید آب آشامیدنی را بجوشانید یا از قرص های ضدعفونی کننده آب استفاده نمایید.
* در طول مسیر، همواره به ازای هر نفر حدود یک لیتر آب همراه داشته باشید.
* سرویس بهداشتی وجود دارد. معمولاً نکات بهداشتی به خوبی رعایت نمی شود. توالت فرنگی موجود نیست. در ایام غیرفصل ( پاییز و زمستان ) امکان استفاده ی مناسب از سرویس بهداشتی نیست. اگر به طور دسته جمعی سفر می کنید بهتر است یک ظرف مناسب یا آفتابه همراه خود داشته باشید. تنبلی را کنار بگذارید و از راحت کردن خود در کنار دریاچه به شدت پرهیز کنید.
* تا بالای گردنه ی پنبه کار تلفن همراه آنتن می دهد. از سرازیری پنبه کار به بعد روی آنتن دهی تلفن همراه اصلاً حساب نکنید. آنتن تلفن همراه بر بالای ارتفاعات دریاچه نصب شده است اما معمولاً خراب است و در نتیجه در کنار دریاچه به ندرت تلفن همراه کار می کند. اگر کار ضروری دارید، می توانید از تپه بالا بروید و درست در کنار آنتن در برد آنتن پنبه کار قرار می گیرید و به طور نصفه نیمه شاید بتوانید ارتباط برقرار کنید. فکر کنید آن موقع که تلفن همراه وجود نداشت چه می کردید، به راحتی می توانید چند روز خود را از مشغله های شهری دور نگه دارید.
* پاسگاه نیروی انتظامی در کنار دریاچه مستقر است.
* پایگاه حفاظت از محیط زیست در کنار دریاچه مستقر است. این دو پایگاه دارای ژنراتور برق هستند. اگر مؤدبانه برخورد کنید می توانید برای شارژ دوربین یا تلفن همراه روی کمک آنها حساب کنید. هرچند وظیفه ای در این زمینه ندارند.
* امکانات درمانی در کنار دریاچه وجود ندارد. اگر اکیپی از هلال احمر مسقر شده باشد می توانید روی کمک های اولیه آنها حساب کنید.
* هلال احمر تعدادی چادر در فصل تابستان برپا می کند که ساعاتی از شب چراغ دارد و کف چادر هم سیمان کاری شده و مناسب است. توصیه می شود خیلی روی این چادرها حساب نکنید و حتماً با خود چادر همراه داشته باشید.
* احتمال وجود جانوران وحشی را مد نظر داشته باشید. ( بخصوص اگر در دریاچه ی دوم یا دور از کمپ اصلی چادر می زنید.) بقایای خون، خوراکی های پخته شده یا سرخ کردنی( که در اطراف چادر خود پخش کرده اید ) حیوانات را بیشتر به سمت شما هدایت خواهد کرد.
* هوا در فصل بهار کاملاً غیرقابل پیش بینی است. ممکن است بارندگی تند و سیل آسا شما را غافلگیر کند. توصیه می شود یک پلاستیک سبک و کم حجم برای محافظت خودتان و چادر همراه داشته باشد.
* احتمال دارد که اسباب و وسایل شما را دزد بزند.( خصوصاً شب هنگام که شما در خواب عمیق ناشی از خستگی هستید ) اشیاء با ارزش خود را در کیسه خواب یا زیر سرتان قرار دهید. به خاطر داشته باشید که در این محل دورافتاده، کفش های شما یکی از مهمترین وسایلی است که دارید.
* اگر وزن و حجم بار اجازه می دهد، حداقل هر دو نفر یک دمپایی سبک در کوله پشتی خود داشته باشید. دمپایی برای جابجایی های کوتاه بسیار مفید است.
* اقامت طولانی در کوهستان ( بیش از چند ساعت ) باعث آفتاب سوختگی خواهد شد. از کلاه یا کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
* محلی برای دفع زباله وجود ندارد. زباله های خود را دفن کنید. به حقوق آنهایی که پس از شما به طبیعت می آیند احترام بگذارید. همیشه کسانی هستند که به طبیعت احترام نمی گذارند. به عنوان یک کوهنورد، اگر زباله ای در اطراف شما مشاهده می شود، آنها را نیز با زباله های خود دفن کنید. کوهنوردان واقعی زباله های خود را در طبیعت رها نمی کنند و با خود برمی گردانند.
* اگر افرادی غیر از شما برای بازدید آمده اند، از آلودگی صوتی و عدم رعایت حقوق شهروندی بپرهیزید.
* اگر مجردی سفر کرده اید و در کنار شما خانواده قرار دارد، رعایت احترام و ادب بیشتر ضرورت پیدا می کند.
* از شکستن شاخه درختان برای روشن کردن آتش شدیداً بپرهیزید. اگر حوصله کنید می توانید تکه های کوچک چوب در کنار دریاچه ( بخصوص دریاچه ی دوم ) پیدا کنید. هرچند زغال یا کپسول های کوچک وزن زیادی ندارند و حرارت متمرکز و بهتری را تأمین می کنند.
* اتفاق هیچگاه خبر نمی کند. همراه داشتن داروهای ضروری و کمک های اولیه ممکن است به دردتان بخورد. ( برای آگاهی از نیازمندی های حین سفر به مقاله ای با همین عنوان در بخش مقالات سایت مراجعه فرمایید.)
* غیر از ماه های تیر و مرداد، دریاچه ی گهر شب های سردی دارد. پوشاک و وسایل خواب مناسب همراه داشته باشید. درغیر این صورت آرزو می کنید که هرچه زودتر خورشید طلوع کند.
* اگر شنا بلد نیستید، خیلی از ساحل دریاچه دور نشوید، چرا که دیگران خیلی هنر کنند فقط می توانند جنازه از آب خارج کنند و موارد متعددی از این دست مشاهده شده است. آب سرد باعث می شود تا عضلات شما دچار اسپاسم شود. اگر قصد شنا در عرض یا طول دریاچه را دارید توصیه می شود حتماً جلیقه ی نجات یا چیزی مشابه آن همراه داشته باشید. همه ی آنهایی که غرق شده اند مثل من و شما ادعایشان می شده است.
* بعضی ها شیشه ی نوشابه یا قوطی باز شده ی کنسرو را در داخل دریاچه می اندازند. ( که نشان از فرهنگ بالای ایشان دارد! ) ممکن است به سادگی باعث صدمات جبران ناپذیر و بریدگی های عمیق کف پا شود. در مناطق کم عمق دریاچه حتماً از دمپایی استفاده کنید.
* ماهیگیری با تور ممنوع است اما می توانید با اخذ مجوز، با قلاب، ماهیگیری کنید.
* قیمت کرایه الاغ یا قاطر بستگی به زمان فصل و میزان مسافر دارد. طبیعتاً هرچه شلوغ تر باشد قیمت ها بیشتر می شود و ناز و ادای چهارپادارها بیشتر. معمولاً چهارپادار اصرار می کند که خودش هم باید همراه حیوانش بیاید و برای این کار قیمت یک الاغ اضافه! از شما طلب می کند. اگر تابحال الاغ سواری نکرده اید، ممکن است یک حیوان چموش و خسته قسمتتان شده باشد، چرا که الاغ های گرسنه به محضی که به یک طرف می رسند بلافاصله باید مسافر بعدی را راه بیندازند. بنابراین گاهی به نفعتان است که هزینه ی یک الاغ اضافه را بپردازید!
* الاغ و بخصوص قاطر عادت دارد از لبه ی پرتگاه عبور کند. یادتان باشد که او کارش را بلد است و در طول تاریخ شمار الاغ هایی که از بلندی سقوط کرده اند بسیار از آدم ها کمتر بوده است. پس با آرامش بر روی الاغ سوار شوید.
* اگر می خواهید با کوله پشتی سفر کنید، لازم است از بردن خیلی چیزها صرف نظر کنید اما اگر می خواهید بارتان را بر الاغ بگذارید به خاطر داشته باشید بهترین طریقه ی بسته بندی استفاده از گونی های بزرگ است. وسایل خواب را در اطراف گونی بچینید و سایر وسایل را اعم از شکستنی و غیره در وسط گونی بگذارید. در گونی را محکم ببندید. وسایل با ارزش، پول، تلفن همراه و دوربین را در گونی ها قرار ندهید.
* کلاه، کرم ضد آفتاب، دمپایی، طناب، دارو، لباس گرم برای شب های سرد و ... فراموش نشود.
* احتمال گزش حشرات و خزندگان وجود دارد. حتی المقدور از چادرهای کف دار و توری دار استفاده نمایید.
* اگر برای سواری بر روی دریاچه قایق بادی یا تیوب برده اید، درصورتیکه به شنا مسلط نیستید حتماً از جلیقه ی نجات استفاده کنید.
امنیت منطقه:
شنیده ها حکایت از این دارد که در موارد محدودی تعرض مسلحانه با سلاح سرد و گرم در طول مسیر راه به قصد دزدی اموال صورت گرفته است. بنابراین ترجیح داده می شود به صورت گروهی حرکت کنید. از آنجا که تابش آفتاب در تابستان گرم و آزاردهنده است، بسیاری ترجیح می دهند که مسیر رسیدن تا دریاچه را شبانه طی کنند. حرکت شبانه بخصوص در شب های مهتابی و با چراغ پیشانی (Head lamp) به آسانی مقدور است، اما توصیه می کنم اگر خانوادگی سفر می کنید سفر روزانه را انتخاب نمایید.
اقامت در منطقه ی دریاچه دوم توصیه نمی شود.
بهترین زمان بازدید:
اگر می خواهید به قصد تفریح به دریاچه ی گهر بروید، بهترین زمان بازدید از نیمه ی دوم خرداد ماه تا اوایل شهریور ماه است. قبل و بعد از این تاریخ شب ها سرد می شود و آب تنی نیز چندان دلچسب نخواهد بود. به خاطر داشته باشید که مسیر راه و کنار دریاچه پنج شنبه جمعه ها و ایام تعطیل به طور قابل توجهی شلوغ تر است و ممکن است جای مناسب برای اطراق پیدا نشود. اگر قصد صعود زمستانی دارید، لازم است این نکته را بدانید که هیچگونه امکانات رفاهی وجود ندارد. مسیر طولانی را باید برف کوبی کنید و این کار فوق العاده خسته کننده و فرسایشی است. سرما فوق العاده است و گاهی مجبور خواهید بود مقدار قابل توجهی از جاده ی آسفالت را تا چشمه خیمه پیاده برف کوبی کنید.
*توضیحات اضافه:
همانطور که می دانید بزرگترین اختراع بشر در قرن بیستم " نایلون" بود و بزرگترین مشکل او در قرن بیست و یکم نیز " نایلون" است. در طول مسیر دریاچه و خصوصاً در استراحتگاه ها ( مثل کنار دریاچه و چشمه ی اول ) انباشتی از زباله هایی که هزاران سال طول می کشد تا دوباره به چرخه ی طبیعت بازگردند از قبیل بطری نایلونی آب و قوطی های فلزی کنسرو چشم را می آزارند، باعث بیماری انسان و حیوانات می شوند و ما که خیلی هامان با کلی ادعای "بافرهنگ بودن" پا در سفر گذاشته ایم نه تنها هیچ کمکی به بهبود شرایط نمی کنیم، بلکه همانطور که داریم از بی فرهنگی دیگران سخن می گوییم، یواشکی زباله هایمان را در گوشه و کنار می ریزیم، بی آنکه به این بیندیشیم که فرزندان ما نیز در سال های بعد حق دارند که از زیبایی های طبیعی کشورشان لذت ببرند. از طرف دیگر اگر سری به وب سایت ها بزنید مردم و مسئولین شهرهای دورود، ازنا و الیگودرز هر سه مدعی هستند که دریاچه ی گهر در حوزه ی جغرافیایی آنها قرار دارد ولی هیچیک سعی نمی کنند از بودجه های جاری خود با صرف هزینه ای که یقیناً از ده میلیون تومان بیشتر نخواهد شد نسبت به پاکیزگی محیط زیست اقدام نمایند.
* توضیحات عکس ها:
عکس شماره 1 :
نمایی از دریاچه ی گهر ( عکس از کمال روشن، عضو گروه ایران – ایرانی ها )
عکس شماره 2 :
نمایی باز از دریاچه ی گهر. در گذشته های نزدیک دور تا دور دریاچه درختان بسیاری وجود داشتند که بر اساس بی مهری گردشگران امروز تنها درختان محدودی برجا مانده اند.
عکس شماره 3 :
نمایی از دریاچه ی گهر
عکس شماره 4 :
نمایی از دریاچه ی گهر. این تصویر از کنار آنتن تلفن همراه برداشته شده است. همان طور که ملاحظه می کنید عمق آب در قسمت های مختلف دریاچه متفاوت است.
عکس شماره 5 :
نمایی از دریاچه ی گهر.
عکس شماره 6 :
نمایی از دریاچه ی گهر.
عکس شماره 7 :
نمایی از دریاچه ی گهر
عکس شماره 8 :
نمایی از دریاچه ی گهر
عکس شماره 9 :
نمایی از دریاچه ی گهر
عکس شماره 10 :
نمایی از دریاچه ی گهر. اگر بین نی ها خوب دقت کنید چندین بطری خالی نوشابه مشاهده می شود.
عکس شماره 11 :
نمایی از دریاچه ی گهر
عکس شماره 12 :
نمایی از دریاچه ی گهر، بخش وسیعی از اضلاع غربی و شرقی دریاچه را نی ها پوشانده اند.
عکس شماره 13 :
نمایی از دریاچه ی گهر. در این تصویر چادرهای کمپ هلال احمر، آنتن تلفن همراه، سرویس بهداشتی ( روبرو) و پایگاه محیط زیست مشاهده می شوند.
عکس شماره 14 :
غروب آفتاب.
عکس شماره 15 :
نمایی از دریاچه ی گهر. در این تصویر پایگاه محیط زیست و سرویس بهداشتی مشاهده می شود.
عکس شماره 16 :
بخش غربی دریاچه. شما برای رسیدن به دریاچه از جایی که در سمت راست تصویر دیده می شود وارد خواهید شد. پاسگاه نیروی انتظامی در سمت راست و همچنین کمپ هلال احمر مشاهده می شوند.
عکس شماره 17 :
نمایی از دریاچه ی گهر
عکس شماره 18 :
نمایی از دریاچه ی گهر
عکس شماره 19 :
نمای زمستانی مسیر دریاچه ی گهر ( عکس از کمال روشن، عضو گروه ایران – ایرانی ها )
عکس شماره 20 :
نمای زمستانی مسیر دریاچه ی گهر ( عکس از کمال روشن، عضو گروه ایران – ایرانی ها )
عکس شماره 21 :
نمای زمستانی مسیر دریاچه ی گهر ( عکس از کمال روشن، عضو گروه ایران – ایرانی ها )
عکس شماره 22 :
دریاچه ی گهر در زمستان. همانطور که ملاحظه می فرمایید نیمی از سطح دریاچه یخ زده است. ( عکس از کمال روشن، عضو گروه ایران – ایرانی ها )
عکس شماره 23 :
دریاچه ی گهر در زمستان. همانطور که ملاحظه می فرمایید نیمی از سطح دریاچه یخ زده است. گاهی قطر یخ آنقدر ضخیم می شود که به سادگی می توان عرض یا طول دریاچه را طی کرد. ( عکس از کمال روشن، عضو گروه ایران – ایرانی ها )
عکس شماره 24 :
دریاچه ی گهر در زمستان. ( عکس از کمال روشن، عضو گروه ایران – ایرانی ها )
عکس شماره 25 :
رودخانه ی خروجی از دریاچه ی گهر در زمستان. ( عکس از کمال روشن، عضو گروه ایران – ایرانی ها )
عکس شماره 26 :
اطراف چشمه ی آب مملو از یخ و برف است. گاهی در زمستان هم می توان تشنگی کشید. ( عکس از کمال روشن، عضو گروه ایران – ایرانی ها )
عکس شماره 27 :
درختی زیبا در منطقه ی اشترانکوه. ( عکس از کمال روشن، عضو گروه ایران – ایرانی ها )
عکس شماره 28 :
این آقا ماره به خودش جرأت داده و آمده روی بالش ما ! یادتان باشد اصل بر برائت است تا زمانی که خلافش ثابت شود. چون او ما را نیش نزد، یعنی نتوانست نیش بزند، ما هم او را آزاد گذاشتیم تا برود. ( عکس از کمال روشن، عضو گروه ایران – ایرانی ها )
عکس شماره 29 :
نویسنده در کنار دریاچه ی گهر
* نویسنده: دکتر مسعود شهیدی
* عکس ها: کمال روشن و مسعود شهیدی
هرگونه کپی برداری به منظور تجاری ممنوع است. کپی برداری به منظور اشاعه فرهنگ گردشگری و با اهداف غیرتجاری درصورت اجازه مدیر سایت و ذکر منبع بلامانع است.
بازدید کننده ی گرامی: در صورتی که به دریاچه ی گهر سفر نمودید، خواهشمند است هرگونه تغییر در مطالب مربوط به امکانات رفاهی یا سایر مواردی که به نظرتان می رسد را از طریق لینک نظرات به مدیریت سایت اطلاع دهید تا دیگران نیز از آن بهره مند گردند. با تشکر