دیوار بزرگ چین
Great Wall, China
آنچه جهانیان دیوار چین می‌نامند، چینی‌ها به آن دیوار بزرگ می‌گویند. دیوار بزرگ یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری جهان و بزرگ‌ترین ساخته‌ی دست بشر است. طول این دیوار بیش از پنج هزار کیلومتر است و در ناحیه شمال چین از شرق به جنوب غربی امتداد دارد. دیوار بزرگ همچون یک اژدهای غول‌پیکر، کوه‌ها، دشت‌ها و بیابان‌ها را درمی‌نوردد. یک سر آن در دریای زرد و در منطقه‌ای به نام چان‌گای قرار دارد که در دامنه‌ی کوه و در نزدیکی شهری به نام چین‌هوانگ‌دو واقع‌شده است. امتداد این دیوار از شصت کیلومتری شمال پکن می‌گذرد. 9 استان چین فعلی را طی کرده و انتهای آن در منطقه‌ای به نام جیا‌او می‌باشد که در کنار جاده ابریشم واقع‌شده است. این دیوار طی سال‌های 770 قبل از میلاد تا سال 1400 میلادی ساخته‌شده است. یعنی مدت‌زمان ساخت آن بیش از دو هزار سال طول کشیده است. چینی‌ها معتقدند، جوان چینی تا بر روی دیوار بزرگ راه نرود، مرد نمی‌شود. اگر از مصالح دیوار چین جاده‌ای به عرض ده متر و ارتفاع 70 سانتی‌متر به دور خط استوا بکشیم، این جاده یک دور محیط کره‌ی زمین را طی می‌کند. این عبارت شاید تصوری از عظمت این شاهکار را در ذهن ما ایجاد نماید. دیوار بزرگ در سال 1987 جزء میراث فرهنگی یونسکو ثبت‌شده است. شروع ساخت قسمت‌های جدا از هم دیوار، از دودمان جو (یعنی هفت‌صد قبل از میلاد) معروف به دوران بهار و پاییز شروع‌شده و در سال 221 قبل از میلاد امپراطور، چین‌شی‌هوانگ به‌منظور ایجاد امپراطوری یکپارچه‌ی چین دستور داد قسمت‌های مجزای دیوار به هم متصل شده و ساخت آن کامل‌تر گردد. طی دوران‌های بعد بر طول این دیوار افزوده شد و نهایتاً در سلسله‌ی مینگ که از سال 1368 تا 1644 میلادی بر چین حکمروایی کردند منطقه وسیعی از این دیوار که در حال تخریب بود بازسازی و نوسازی شد و عمارت‌ها و برج‌های دیده‌بانی متعددی نیز به آن افزوده گردید. می‌گویند این دیوار بزرگ‌ترین قبرستان چین نیز هست. چراکه طی کار اجباری، کارگران بی‌شماری از فرط خستگی، گرسنگی یا بیماری در حین ساخت دیوار از پا درمی‌آمدند و از جسد آن‌ها برای استحکام پایه و بنای دیوار استفاده‌شده است. دیوار به‌وسیله‌ی بیگاری اسرای جنگی، زندانیان، شورشی‌ها و کسانی که قادر به پرداخت مالیات نبوده‌اند به‌منظور ایجاد سد دفاعی در مقابل اقوام مهاجم شمالی (هون‌ها، تاتارها و مغول‌ها) ساخته‌شده و از آن به‌منظور رفت‌وآمد و حمل‌ونقل نیز استفاده می‌کرده‌اند. چراکه طی طریق مسیرهای دشوار کوهستانی با امکانات آن زمان بسیار مشکل بوده و جابجایی مسافران یا کالاها بین شهرهای مختلف نیز از طریق دیوار صورت می‌گرفته است. و به‌این‌ترتیب مسافران از دستبرد راه زنان در امان بوده‌اند.
زمانی که اروپایی‌ها برای ساختمان‌سازی از سنگ‌های تراشیده استفاده می‌کردند، آسیایی‌ها (و در این مورد بخصوص، چینی‌ها) به فن‌آوری ساخت آجر با مقاومت زیاد دست‌یافته بودند.
دیوار بزرگ دارای حدود ده هزار برج دیده‌بانی بوده است که به‌وسیله‌ی سربازان به‌طور مداوم و شبانه‌روزی مراقبت می‌شده است. و در صورت مشاهده‌ی مهاجمین، روزها به‌وسیله‌ی دود و شب‌ها با برافروختن آتش به برج دیده‌بانی بعدی اعلام‌خطر می‌شده که بتوانند سربازان و ابزارآلات جنگی را مهیای دفاع نمایند. اگر فرض کنیم که در هر برج دیده‌بانی ده سرباز حضورداشته‌اند، یک سپاه صدهزارنفری برای محافظت از دیوار لازم بوده است و تأمین معاش و دستمزد این تعداد سرباز دائمی در دنیای قدیم رقم شگفت‌آوری محسوب می‌شده است. هرچند چینی‌ها باوجوداین دیوار عظیم بازهم از گزند مغول‌ها در امان نماندند و چنگیز خان مغول به‌جای اینکه وقت خود را پای دیوار تلف کند به‌راحتی دیوار را دور زد و پس از یک محاصره‌ی طولانی‌مدت، پکن را تصرف و به خاک و خون کشید.
ارتفاع و عرض دیوار در مناطق مختلف بسیار متغیر است. ارتفاع آن بین هفت تا 23 متر و عرض آن در بعضی مناطق به‌اندازه‌ی عبور یک سوار یا دو پیاده و در نقاط دیگر به‌اندازه‌ی عبور پنج سوار یا ده پیاده است. شیب دیوار نیز بسیار متفاوت است. دیوار در بعضی مناطق مسطح بوده ولی در اکثر مناطق دارای شیب تندی است که به‌وسیله‌ی پلکان یا سطوح شیب‌دار سنگی مهارشده است. دیوارها با پایه‌ی سنگی و از جنس آجر ساخته‌شده است و جا به جا دارای شیارها و سوراخ‌هایی جهت تیراندازی یا انداختن بمب آتش‌زا است.
در دوران دودمان مینگ یک برج دیده‌بانی معروف به نام بدلینگ در 60 کیلومتری شمال پکن ساخته شد که دارای دو دروازه‌ی بزرگ است و چینی‌ها معتقدند طوری ساخته‌شده که یک سرباز به‌تنهایی می‌تواند ده هزار مهاجم دشمن را بین این دو دروازه به دام بیندازد. این محل دارای چشم‌اندازی بسیار زیباست و در چهارفصل سال شکوه و جلوه‌ی خاصی دارد. در بهار دامنه‌ی کوه‌ها پر از گل می‌شود. تابستان‌ها سرسبز بوده و نسیم ملایمی دارد. در پاییز تنوع رنگ‌های زرد و نارنجی برگ درختان این منطقه را بسیار زیبا و دیدنی می‌سازد و در فصل زمستان نیز پوشیده از برف است. در کنار این منطقه موزه و سینما جهت گردشگران ساخته‌شده است.
برج دیده‌بانی بزرگ دیگری به نام جویونگ در پنجاه کیلومتری پکن حفاظت شمال غرب این شهر را بر عهده داشته و بین دو کوه قرار دارد. این منطقه دو دروازه‌ی بزرگ و عمارت‌های چندطبقه دارد. در سال 1268 میلادی توسط دودمان یوآن ساخته‌شده و مجسمه‌های چهار پادشاه و دویست بودا در آنجا دیده می‌شود. یک پاگودا (مکان مذهبی بودائیان) نیز در این مکان ساخته‌شده است.
از مناطق زیبای دیگر دیوار چین، موتیانیو است که در بیست کیلومتری هوای‌هو واقع‌شده است. این منطقه دارای گذر صاف با چشم‌انداز زیبا از درختان جنگلی است. این منطقه در سال 1569 توسط سلسله‌ی مینگ بازسازی‌شده و دارای برج‌های دیده‌بانی نزدیک به هم است.
منطقه فوق‌العاده زیبای دیگر به نام جین‌شانگ‌لینگ است که 120 کیلومتر از پکن فاصله دارد. در بالاترین نقطه‌ی کوهستانی واقع‌شده و رودخانه‌ای در امتداد آن جاری است. از ویژگی‌های این قسمت وجود برج‌های دیده‌بانی است که به دو طرف مسلط می‌باشند. این منطقه نیز در زمان سلسله‌ی مینگ مرمت و نوسازی شده است. و در یک‌طرف آن معبدی مربوط به دوران امپراطوی سونگ با معماری خاص دیده می‌شود.
در استان لیاو‌تینگ دیوار بزرگ عرض رودخانه‌ای را با پلی دارای 9 دهانه قطع می‌کند.
در طی تاریخ پر فراز و نشیب چین، این دیوار شاهد حوادث و وقایع تلخ و شیرین بسیاری بوده و در دل خود افسانه‌ها و داستان‌های شنیدنی فراوان دارد. دیوار بزرگ در طول سال‌ها برای مردم چین به‌صورت یک اسطوره درآمدهاست. قبلاً می‌گفتند تنها مصنوع دست بشر که با چشم غیرمسلح از سطح کره‌ی ماه دیده می‌شود، دیوار چین است اما وقتی اولین فضانورد چینی پای در پهنه‌ی آسمان بیکران نهاد، اولین پیامی که برای یک میلیارد چینی مشتاق مخابره کرد این بود که "من دیوار بزرگ را نمی‌بینم." امپراطوران چین در طول سال‌ها هزینه‌ی بسیار کردند تا پای بیگانگان به سرزمینشان و دیوار بزرگ نرسد و جالب اینجاست که امروزه بیگانگان بسیاری از اقصی نقاط جهان، با صرف هزینه پای بر دیوار بزرگ می‌گذارند و امپراطوران فعلی از این اقدام بسیار راضی هستند.
نکات مختصری در خصوص سفر به پکن
* پکن (به تلفظ چینی) و بی‌جینگ، Beijing (به تلفظ انگلیسی) پایتخت کشور پهناور چین است. این شهر از صدها سال پیش تاکنون پایتخت بوده است.
* بهترین زمان بازدید از کشور چین ماه‌های شهریور و مهر است. پکن تابستان‌های گرم و شرجی و زمستان‌های سرد و گاهی یخبندان دارد. فصل بهار آن کوتاه است و مطابقت چندانی با نوروز ما ایرانی‌ها ندارد. در نوروز معمولاً هوا سرد و گزنده است.
* بهترین طریقه‌ی بازدید از کشور چین استفاده از تورهای گردشگری است. بسیاری از مردم چین به زبان انگلیسی مسلط نیستند، بنابراین اگر به‌صورت انفرادی قصد سفر به چین دارید بهتر است یا کمی زبان چینی بیاموزید یا یک مترجم محلی برای خودتان پیدا کنید.
* معمولاً آژانس‌های مسافرتی مناطق گردشگری شهر پکن را به شما معرفی می‌کنند، اما بیش از آن نقاط دیدنی‌ای هست که به‌هیچ‌وجه نباید از آن‌ها غافل شوید. تا آنجایی که حافظه یاری می‌کند برخی از آن‌ها را برایتان در زیر می‌نویسم:
1- میدان تیان‌آن‌من (Tiananmen Square)، بزرگ‌ترین میدان جهان
2- شهر ممنوعه (Forbidden City)، مجموعه‌ی کاخ‌های سلطنتی
3- کاخ تابستانی (Summer Palace)
4- معبد آسمانی (Temple of Heaven)
5- پارک جهانی (World Park)
6- شوی آکروبات (Acrobatic Show)
7- شوی شب‌های پکن (Beijing's Night Show)
8- خیابان وانگ فوجینگ (Wang Fu Jing shopping center)
9- کارخانه‌ی میناکاری
10- کارخانه‌ی سنگ یشم (jade Factory)
11- استادیوم المپیک پکن (Beijing Olympic Stadium)
12- داروسازی چینی
13- طب سوزنی (acupuncture)
14- پارک بی‌های (Beihai park)
15- قصر یخی (long qing xia) که در 70 کیلومتری پکن واقع شده است.
16- تونل‌های زیرزمینی (Underground City)
* قبل از آن‌که به‌جایی سفر کنید، در مورد جاذبه‌های دیدنی و سایر اطلاعات مورد لزوم آن مطالعه فرمایید.
حمل‌ونقل
* به خاطر داشته باشید که وقت شما در سفر به چین بسیار محدود است. راهنمای تور (اگر راهنمای خوبی باشد) به‌راحتی می‌تواند بهترین برنامه‌ی زمان‌بندی‌شده را برای پر کردن اوقات بازدید شما فراهم کند.
* اگر با اتوبوس تور همراه باشید علاوه بر صرفه‌جویی در وقت، احساس ایمنی بیشتری خواهید داشت.
* وسیله‌های نقلیه‌ی عمومی مثل تراموا و اتوبوس (هرچند ارزان هستند) اما چندان به کارتان نمی‌آیند. اگر تنها هستید بهتر است از تاکسی استفاده کنید. تاکسی‌ها تاکسی‌متر دارند. حواستان باشد بیش از مبلغ تاکسی‌متر پرداخت نکنید.
* توقع وجود راه‌بندان در ساعات شلوغ (عصر و هنگام غروب) را داشته باشید. (به‌خصوص در مرکز شهر)
* سفر به پکن یعنی پیاده‌روی‌های طولانی. برای خودتان و دیگران کلاس نگذارید. کفش‌های راحت بپوشید.
در سفر به چین چه چیزهایی می‌توانیم بخوریم؟
* همه‌جور خوردنی در چین یافت می‌شود. از انواع خوراک‌های گیاهی تا انواع خوراک‌های گوشتی و حتی حشرات. اینکه شما چه جور خوردنی انتخاب نمایید بستگی به سلیقه، عادات غذایی و اعتقادات شما دارد.
* به‌ندرت غذای گوشتی حلال خواهید یافت.
* یکی دو رستوران ایرانی در پکن بازشده‌اند و غذای ایرانی ارائه می‌دهند.
* معمولاً هتل محل اقامت شما صبحانه رایگان دارد. خواهشمند است مراقب آبروی هم‌وطنان باشید. به خاطر داشته باشید صبحانه جای نهار و شام را نمی‌گیرد!
* تا دلتان بخواهد مک‌دونالد، (مرغ سوخاری) KFC، و پیتزا هات (Pizza Hot) در کشور شوراها خواهید یافت.
* اگر خیلی به نان‌ونمک ایرانی عادت دارید، بهتر است مقداری غذای آماده از ایران با خود ببرید.
* برخلاف اروپا، در اکثر هتل‌های چین (حتی هتل‌های پنج و هفت ستاره) کتری آب‌جوش در اتاق موجود است. برای درست کردن چای یا جوشاندن قوطی کنسرو کوچک مشکلی نخواهید داشت.
* نان بعد از دو سه روز کپک می‌زند. نان در همه جای دنیا یک مزه دارد (البته هیچ نانی جای نان بربری داغ خودمان را نمی‌گیرد!)
* خیلی مطمئن نباشید که بازهم امکان بازگشتن و دیدار مجدد از چین را داشته باشید. وقت خود را زیاد برای خوردن صرف نکنید.
* در هتل‌ها یک مینی‌بار کوچک هست. برخی از اقلام آن رایگان است و برخی پولی است که در هنگام تسویه‌حساب پول آن را از شما می‌گیرند. معمولاً یک یا دو بطری آب، چای سبز، چای معمولی کیسه‌ای و نسکافه یا قهوه رایگان هستند.
* در رستوران‌ها قبل از اینکه غذایی را بردارید، ابتدا نوشته‌ی مقابل آن را بخوانید. اگر بعد از نوش جان کردن دانستید که گوشت سگ خورده‌اید، دیگر کاری نمی‌شود کرد!
* آب آشامیدنی را در کشور چین (مثل خیلی کشورهای دیگر) باید خرید. نرخ آب در نقاط گردشگری طبیعتاً گران‌تر از سایر جاهاست.
سایر نکات
* در چین علیرغم اینکه 5 نصف‌النهار از آن می‌گذرد ولی ساعت رسمی در تمام چین ساعت پکن است. یعنی کسی که در تبت زندگی می‌کند، هنگام طلوع آفتاب، ساعتش یازده صبح را نشان می‌دهد!
* در پکن رانندگی دارای نظم مرتبی نیست. اما هرچه که هست به‌مراتب بهتر از ایران است.
* اگر قصد خرید کردن دارید، یادتان باشد که باید حسابی چانه‌بزنید. بخصوص اگر از دست‌فروش‌ها خرید می‌کنید می‌توانید دوسوم تا سه‌چهارم مبلغ پیشنهادی فروشنده را تخفیف بگیرید. یادتان باشد اگر از یک‌چیز چند تا بخرید تخفیف، به‌مراتب بیشتر خواهد شد.
* اکثر بنجل‌های چینی را در ایران هم پیدا خواهید کرد ولی شاید فرصت دوباره‌ای برای بازدید از دیدنی‌های چین و آشنایی با مردم خونگرم چین پیدا نکنید.
* اگر قصد عزیمت به چین با تور را دارید، حتماً از شهرهای شانگهای و هانگزو هم دیدن کنید.
* توضیحات عکس‌ها:
عکس شماره 1 :
اتوبان بادلینگ (Badaling). این اتوبان پس از طی حدود یک ساعت راه به دیوار بزرگ چین در ناحیه‌ی بادلینگ می‌رسد.
عکس شماره 2 :
اینجا اولین جایی است که از دور چشمتان دیوار یزرگ چین را خواهد دید.
عکس شماره 3 :
دیوار چین در این منطقه در یک تنگه واقع‌شده است.
عکس شماره 4 :
ساختمان‌هایی که در داخل تنگه احداث‌شده است. این ساختمان‌ها تماماً مورد مرمت قرارگرفته و شما را با خود به صدها سال قبل می‌برد.
عکس شماره 5 :
یکی از دروازه‌های تنگه در منطقه‌ی بادلینگ. امروز این مکان تبدیل به پارکینگ خودروهای گردشگران شده است.
عکس شماره 6 :
یکی از دروازه‌های منطقه بادلینگ. دیوار بزرگ
عکس شماره 7 :
نمایی از دیوار بزرگ چین
عکس شماره 8 :
مجسمه‌های سنگی که برای نمایش بر روی دیوار قرار داده‌اند.
عکس شماره 9 :
نمایی از دیوار بزرگ چین
عکس شماره 10 :
نمایی از دیوار بزرگ چین. به پله‌ها دقت فرمایید. در کنار دیوار دستگیره نصب‌کرده‌اند. به نظر نمی‌رسد ولی وقتی سیصد چهارصد پله را بالا رفتید آن‌وقت مثل این بنده‌ی خدایی که در عکس می‌بینید لازم است از دستگیره بگیرید و سینه‌خیز بالا بروید!
عکس شماره 11 :
نمایی از کناره‌ی دیوار چین
عکس شماره 12 :
نمایی از دیوار بزرگ چین. ارتفاع دست‌انداز دیوار در یک‌طرف که به سمت دشمن قرار دارد بلندتر و کنگره‌دار است و در سمت مقابل ارتفاع کوتاه است.
عکس شماره 13 :
چینی‌ها دو اعتقاد جالب دارند. یکی اینکه معتقدند جوان چینی تا هنگامی‌که بر روی دیوار بزرگ قدم نزند، مرد نشده است. دوم اینکه وقتی ازدواج می‌کنند عروس و داماد به دیوار بزرگ می‌آیند و قفلی بر دیوار می‌زنند و کلید آن را به دوردست‌ها پرت می‌کنند تا پیوندشان همیشگی و استوار بماند. بنابراین اینجا کلکسیونی از انواع قفل چینی را ملاحظه خواهید کرد.
عکس شماره 14 :
نمای از دیوار بزرگ چین و تأسیسات ناحیه بادلینگ.
عکس شماره 15 :
چشم‌اندازی زیبا از دیوار بزرگ چین.
عکس شماره 16 :
چشم‌اندازی زیبا از دیوار بزرگ چین.
عکس شماره 17 :
دیوار چین و یکی از برج‌های نگهبانی
عکس شماره 18 :
دیوار بزرگ چین. هرچه بالاتر بروید جمعیت بازدیدکننده کمتر می‌شود.
عکس شماره 19 :
چشم‌اندازی زیبا که از روی دیوار مشاهده می‌شود.
عکس شماره 20 :
در بعضی از نقاط برای بالا رفتن پله نیست و از سطح شیب‌دار استفاده‌شده است. درهرصورت فرقی نمی‌کند، بالا رفتن سخت است اما اگر جو گیر شدید که بالا بروید حواستان به پایین آمدن هم باشد.
عکس شماره 21 :
چشم‌اندازی زیبا که از بالاترین نقطه کوه مشاهده می‌شود. لازم به توضیح است بسیاری از درختان سبزی که مشاهده می‌کنید توسط دولت چین کاشته شده‌اند و سال‌های قبل این منطقه به سبزی امروز نبوده است.
عکس شماره 22 :
تا اینجا علاوه بر سطوح شیب‌دار باید حدود 1500 پله را بالا بیایید تا چنین چشم‌اندازی نصیبتان شود.
عکس شماره 23 :
وقتی به قسمت‌های بالایی رسیدید دیگر کمتر کسی را مشاهده خواهید کرد.
عکس شماره 24 :
یک پاگودای کوچک. محلی برای نیایش بودائیان.
عکس شماره 25 :
مجسمه‌های سنگی. نکته‌ی جالب این است که هیچ‌کدام از صورت‌ها شبیه هم نیستند.
عکس شماره 26 :
محلی در کنار یکی از برج‌های دیده‌بانی برای نمایش ادوات جنگی سربازان چینی که در گذشته مورداستفاده بوده است.
عکس شماره 27 :
دیوار چین در پایین‌ترین نقطه‌ی منطقه بادلینگ
عکس شماره 28 :
پشت‌بام یکی از برج‌های دیده‌بانی و عکسی از نویسنده.
نویسنده و عکس‌ها: دکتر مسعود شهیدی
تاریخ نگارش: 1390
هرگونه کپی‌برداری به‌منظور تجاری ممنوع است. کپی‌برداری به‌منظور اشاعه فرهنگ گردشگری و با اهداف غیرتجاری در صورت اجازه مدیر سایت و ذکر منبع بلامانع است.
بازدیدکننده‌ی گرامی: درصورتی‌که از دیوار بزرگ چین بازدید نمودید، خواهشمند است هرگونه تغییر در مطالب مربوط به امکانات رفاهی یا سایر مواردی که به نظرتان می‌رسد را از طریق لینک نظرات به مدیریت سایت اطلاع دهید تا دیگران نیز از آن بهره‌مند گردند. با تشکر