بررسی و نقد کتاب آزادی یا مرگ نویسنده: دکتر مسعود شهیدی

" آزادی یا مرگ" داستان مردمان ساده‌ایست که تعصبات دینی و قومیتیِ سردمدارانشان اجازه نمی‌دهد تا به‌سادگی و آرامش در کنار یکدیگر زندگی کنند. هرچند به نظر می‌رسد سردمداران برای رسیدن به مقاصد سیاسی خود، قومیت و دین را بهانه قرار داده‌اند تا در مردم عادی نفرت تولید کنند. و آزادی مفهومی انتزاعی است که جنگیدن برای آن از رسیدن به آن ارزشمندتر است. این سبک از نگرش را در کتاب‌های دیگر کازانتزاکیس به‌ندرت می‌توان یافت و اگر به تاریخ نگارش این کتاب و سیر تحولات فکری نویسنده دقت کنیم، درخواهیم یافت که کازانتزاکیس در نگارش این کتاب قولی را عملی کرده است که زمانی برای ثبت وقایع روزگارانی که بر خودش، خانواده‌اش و ملتش رفته است، به خود داده است.